‘Ik moet wel elke ochtend hetzelfde ontbijt hebben hoor, iets anders wil ik niet.’ ‘Ach, iedereen is een beetje autistisch, toch?’. Nee. Niet iedereen is een beetje autistisch. Ondanks dat het een veelgehoorde zin is en iedereen natuurlijk zo zijn gewoontes heeft, is niet iedereen autistisch. Net zoals dat elk druk persoon niet per se ADHD heeft en we bij een mindere dag ook niet spontaan depressief zijn. Maar dit is waarom we niet allemaal autistisch zijn.
Meer dan gewoontes
Autisme draait meer dan om gewoontes. Ik hou zelf niet zo van het woord, omdat het zo beladen is. Maar volgens de DSM V is autisme officieel een ontwikkelingsstoornis waarbij je moeite hebt met prikkelverwerking. Het kan zijn dat je je als kind niet ontwikkelt zoals volgens de norm normaal is, het kan ook zijn dat je moeite hebt met de reguliere gang van zaken. Bijvoorbeeld door prikkelverwerking, het moeite hebben met het interpreteren van emoties en de moeite met sociale contacten. Omdat de connecties binnen de hersenen net wat anders gelegd zijn gaan dingen nou eenmaal net wat anders, wat dus betekent dat autisme meer is dan het hebben van gewoontes. Meer is dan om dezelfde tijd op staan en elke dag hetzelfde broodbeleg hebben. Of moeten wennen aan een verandering. Want dat is iets waar iedereen wel eens moeite mee heeft, maar wat bij iemand met autisme ook echt tot ontregeling kan leiden. En dat is het grote verschil. Bij iemand met autisme beperkt het diegene, heeft het invloed op zijn/haar dagelijks leven en functioneren.
Herkenning
Het is logisch dat je bepaalde kenmerken van autisme kan herkennen. Er ligt echter een groot onderzoek aan ten grondslag voor de diagnose officieel gesteld kan worden. Het is iets waar je mee geboren wordt, met je meedraagt en wat invloed heeft op je dagelijkse leven. Maar het is ook iets waar veel mensen zich in herkennen. We hebben allemaal wel eens moeite met prikkels, lastige sociale situaties of een gewoonte waar we liever niet van afwijken. Maar wanneer je hier direct het label autisme aan hangt, doe je mensen met autisme te kort. Is dat hard gezegd? Misschien. Maar het is wel hoe ik het als autist zie.
Je bagatelliseert namelijk een ‘stoornis’ die bij iemand invloed heeft op dagelijkse aspecten. Ik moet bijvoorbeeld oprecht dagen bijkomen van een sociaal evenement en ben ontzettend gevoelig voor prikkels waardoor een supermarkt bijvoorbeeld een onmogelijke opgave is. Door jezelf ‘een beetje autistisch’ te noemen wanneer je moe bent na een drukke verjaardag maak je autisme kleiner dan het is. Want jij stapt er zo over heen, maar iemand met autisme kan dit niet (altijd). En daar zit een groot verschil.
Je bent geen arts
Daarnaast denkt iedereen ook spontaan een arts te zijn als het gaat om (psychische) diagnoses. Het is echter zo dat er serieuze onderzoeken aan vooraf gaan en slechts 1 tot 2% van de bevolking autisme blijkt te hebben. Dat er tegenwoordig meer over gesproken, geschreven en gedeeld wordt, betekent niet dat het meer voorkomt. Wel dat we het steeds meer (h)erkennen, bijvoorbeeld bij vrouwen. Maar dit betekent niet dat je buurvrouw die elke middag om drie uur gaat wandelen óók direct een autist is. Zo makkelijk is het niet. Dus laat de diagnoses alsjeblieft aan een arts over. Want we zijn niet allemaal een beetje autistisch.
Lees ook: Vooroordelen over autisme ontkracht
Liefs,
Ilona
26 reacties
Mooi verwoord en mooi uitgelegd!
Elke diagnose moet gewoon vastgesteld worden. Maar … niet iedereen die afwijkt van ‘de norm’ heeft dat nodig. Er is nog zo iets als functionerend met autisme (of een andere diagnose). Soms heb je er gewoon geen ‘last’ van, maar kan iemand het een plek geven waardoor het een aanvulling is in plaats van een ding om rekening mee te houden. Als je er geen last van hebt, wil dat trouwens nog niet zeggen dat een ander er ook maar geen last van moet hebben. Laten we iedereen gewoon in hun waarde laten.
Oh helemaal waar! En wat je zegt, dat iemand anders er geen last van heeft zegt niks over hoe ik het zelf bijvoorbeeld ervaar.
Ik denk ook, dat als je het zelf niet hebt, het niet kan weten.
Sommige dingen zullen inderdaad een beetje herkenbaar zijn, maar het zijn niet alleen sommige dingen, het is het hele pakketje denk ik, dat net maakt dat je autisme hebt.
Net zoals ik altijd wat gefrustreerd ben wanneer mijn moeder zegt dat ‘zij ook wel een keer moe is’. Maar dat is het net, ik ben niet een keer moe, ik ben gewoon altijd moe door mijn chronisch energiegebrek. Niet een beetje en ook nooit aan te ontsnappen.
Daar heb je ook gelijk in, t is alleen soms wel lastig hoe snel dingen er gegeneraliseerd door worden
Ik heb ooit ergens een plaatje voorbij zien komen, getekend door een kind, met uitleg over wat autisme is. Ik geloof dat de vergelijking was dat niet-autisten denken alsof ze auto’s zijn: ze stappen achter het stuur en kunnen alle kanten op die ze willen. Autisten zitten in een trein en kunnen alleen rechtdoor. De rails bepalen waar zij heen kunnen (qua denken dan he). Dit heeft indruk gemaakt want ik zie het plaatje nu nog zó voor me.
Het is voor autisten misschien moeilijk om zich in te leven in anderen, maar ik denk dat het voor niet-autisten soms ook heel moeilijk is om zich in te leven in (in dit geval) autisten. Mensen snappen vaak iets niet als ze het zelf niet kennen. Opmerkingen als “ik ben ook een beetje autistisch” slaan dan inderdaad enorm de plank mis, hoe onschuldig ook bedoeld. Goed dat je hier je hart erover lucht, dan kunnen meer mensen zich dit gaan realiseren en hun gedrag (hopelijk) aanpassen.
Bedankt voor je reactie en wat een mooie uitleg ook. Denk dat het voor beide kanten inderdaad ingewikkeld is
Je hebt groot gelijk om te zeggen dat niet alle mensen met autisme over dagelijkse dingen heenstappen. Prikkels slopen gewoon je energielevel.
Oh verschrikkelijk
Als een kind niet meedoet zoals de rest moet het meteen in een hokje, terwijl ik het nog steeds vreemd vind dat de basisschool hetzelfde niveau voor iedereen heeft en een leerkracht maar even een mening moet vormen over 25 leerlingen. Ik weet zeker dat als ik nu als kind op de basisschool had gezeten dat ik ook aan onderzoek onderworpen was geweest, het had fijn geweest ik weet nu dat ik dyscalculie had, toen zeiden ze dat ik het niet wilde leren.
Daar heb je gelijk in. Soms is zo’n hokje ook wel handig omdat het dingen in perspectief plaatst, maar soms zijn ze ook verdomde irritant, haha
Ik denk dat veel mensen gewoon niet weten wat autisme is. Dat ze inderdaad denken dat je dan de hele dag heen en weer wiebelt of al je sokken op de juiste volgorde in de la legt. Het is, denk ik, puur onwetendheid. Maar ik snap wel dat het heel vervelend is.
Ja inderdaad
Zoals ik het heb begrepen naar aanleiding van de ASS van mijn twee zonen, is er een heel spectrum. En het is heel verschillend wie waar zit.
Klopt helemaal!
Je vraagt: iedereen is een beetje autistisch, toch?
Je uiteenzetting klopt, niet elk gedrag is aan iets te koppelen.
Maar een autist kan soms dingen die andere niet aankunnen. Hans
Daar heb je helemaal gelijk in! Thanks
Het is altijd vervelend als men een ongevraagde of andere mening heeft. Ieder mens heeft bepaalde gewoonten. Dit zijn dan niet meteen ‘autistische trekken’. En een persoon met autistische trekken hoeft geen autisme te hebben. En daar wordt volgens mij nog weleens de fout gemaakt. Verder overlappen de beperkingen elkaar ook nog eens. Ik ben hooggevoelig, heb ook last van prikkelverwerking, enkele dagen nodig om te ontprikkelen, boodschappen doen is een uitdaging en toch heb ik geen autisme. Dat men mij een tikkie autistisch noemt, kan ik begrijpen. Het is veelal onwetendheid. Ik heb ‘van alles een beetje’ is er ooit gezegd. Ik ben hooggevoelig. Dat verklaart een boel. Geen andere duidelijke diagnose. Ik hoop dat het duidelijkheid brengt bij mensen die nu denken dat ze weten wat het inhoudt. Juist door er veel over te praten/bloggen. Uitleg geven en het gesprek aangaan is erg belangrijk.
Bedankt voor je uitgebreide reactie. Die overlapping maakt het inderdaad ook niet altijd makkelijker. Het gesprek aan gaan blijft belangrijk.
Echt helemaal met je eens! Natuurlijk hebben mensen zonder autisme soms ook last van iets waar ‘wij’ last van hebben. Dat geloof ik ook gelijk. En bij de één zal dat sneller/erger zijn dan bij de ander. Maar toch is dat niet hetzelfde. En ik vind het bloedirritant als mensen dat maar blijven zeggen, omdat ik het gevoel heb dat ze daarmee zeggen dat ik eigenlijk ook niet autistisch ben.
Grappen over autisme heb ik overigens geen enkele moeite mee en die maak ik zelf ook te pas en te onpas. Dat vindt ook niet elke autist leuk, maar voor mij is het nodig om het soms even allemaal niet te zwaar op te nemen;).
Oh ook echt. Ik ben ook iets te goed in grappen maken over mijn mentale gesteldheid, maar je moet toch wat hè ;)
Eigenlijk zouden er twee woorden voor moeten zijn. Autisme is de stoornis die inderdaad niet veel mensen hebben en voor “een beetje autistisch” zou gewoon een ander woord moeten zijn. Ik snap namelijk wel wat mensen ermee bedoelen en ook dat ze dan niet echt autisme hebben, maar ik snap goed dat dat niet leuk is om steeds te horen door mensen die echt last van autisme hebben. Want dat is inderdaad meer dan een paar rare gewoontes waar je dagelijks aan vasthoudt.
Eigenlijk wel inderdaad.
Ik ben het helemaal met je eens, maar veel problemen komen ook bij andere beperkingen, zoals dyslexie etc voor, dus een goede diagnose moet ook alle diferentiaaldiagnoses omvatten, en daar twijfel ik wel eens aan. Verder ben ik niet voor labeltjes plakken, want meestal wordt het dan erger, omdat je nu iets hebt, en dan niet meer aan jezelf hoeft te werken. Dus een goede diagnose en een passende therapie, ja. Al het andere, nee. Succes
Heel schokkend en kwetsend. zo , n hard oordeel. In het geheim en onbegrepen er mee moeten worstelen . Als of dat niet erg is. En wat voor heel veel beperkingen geld het is de , meestal , socio omgeving die het als zwakte ziet. Zoals uit deze trappen na opmerking blijkt Net alsof mensen die wat hebben niet nooit evengoed van uit hun kracht en sterkte kunnen ( gaan ) leven. Echt zo waardeloos zo , n oordeel
Dat is zeker waar. Alhoewel ik moet zeggen dat een label het bij mij qua autisme wel makkelijker heeft gemaakt, er viel opeens zoveel op zijn plek. Maar ben niet altijd even blij met alle labels die ze er opgeplakt hebben.